Novi model zasnovan na vještačkoj inteligenciji koji može da predvidi rizik od raka dojke kod žena sada će biti testiran u kliničkoj praksi u bolnici u Švedskoj.
Nova studija u vezi sa rakom dojke, nazvana SMART, počeće u aprilu sledeće godine i uključiće 70.000 žena između 40 i 74 godine koje se podvrgavaju skriningu raka dojke u jednoj od najvećih bolnica hitne pomoći u Stokholmu.
"To će biti potpuno jedinstveno, jer modeli rizika zasnovani na vještačkoj inteligenciji u skriningu raka dojkejoš uviek nisu testirani u kliničkim okruženjima širom svijeta", rekao je Per Hol, profesor epidemiologije zračenja na švedskom Institutu Karolinska, za Euractiv.
Od učesnica, 35.000 će biti pregledane svake dvije godine, u skladu sa uobičajenim intervalom i procedurama. Druga grupa od 35.000 žena takođe će biti pregledana na isti način, ali će im takođe biti ponuđene procjene rizika korišćenjem AI modela.
"Žene za koje utvrdimo da imaju najmanje tri puta veći rizik od raka dojke u poređenju sa onima sa opštim rizikom biće pozvane da se podvrgnu skriningu mamografijom sa kontrastom", objašnjava Per Hol.
Danas su mnogi utvrđeni modeli rizika od raka dojke zasnovani na načinu života i genetskim faktorima kao što su porodična istorija, broj djece, trajanje dojenja, pušenje, alkohol.
Ali poslednjih osam godina ili otprilike, profesor epidemiologije zračenja Per Hol i njegova istraživačka grupa su radili na modelima zasnovanim na vještačkoj inteligenciji za predviđanje individualnog rizika od raka dojke, sa ciljem da skrining i liječenje za žene prilagode na osnovu njihovog individualnog rizika.
"Malo je čudno da se rizik zaista ne uzima u obzir u današnjim opštim programima mamografije jer neke žene imaju visok rizik od raka dojke, a druge imaju nizak rizik", rekao je on.
Nadolazeće istraživanje će se osloniti na nove rezultate validacione studije korišćenjem modela vještačke inteligencije zasnovanog na slici, koji je razvio švedski postdoktorski istraživač Mikael Erikson, član grupe Per Hola na švedskom univerzitetu.
Sitne promjene
U Eriksonovoj studiji, komponenta sa vještačkom inteligencijom je imala zadatak da izračuna rizik od raka dojke na osnovu rezultata mamografije više od 8.500 žena u Španiji, Italiji i Njemačkoj, starosti 45-69 godina, koje su bile podvrgnute skriningu raka dojke između 2009. i 2020. godine.
Obučen je da pronađe i analizira sitne promjene ili nove strukturne obrasce na rezultatima mamografije.
"Hiljade faktora se vagaju zajedno. Vještačka inteligencija je u stanju da pronađe obrasce koji su pojedinačno slabi kao indikatori, ali koje alat koji koristi vještačku inteligenciju može da kombinuje. Tada vještačka inteligencija takođe može da procijeni kako bi dojka trebalo da se razvije u budućnosti", kaže Erikson.
U početku su sve žene imale negativne rezultate. Njihov dvogodišnji apsolutni rizik od raka dojke je tada predviđen i procijenjen na njihovim kontrolnim pregledima dvije godine kasnije.
Na primjer, rezultati nedavno objavljeni u časopisu Lancet Regional Health predviđaju da 4,7 odsto žena ima rizik od raka sedam puta veći od opšte rizične grupe.
AI model je takođe bio u stanju da otkrije skoro jedan od tri klinički relevantna stadijuma II i više raka dojke kod žena sa visokim rizikom.
Šta budućnost može donijeti
Sledeći korak je klinička evaluacija modela rizika zasnovanog na vještačkoj inteligenciji u pomenutoj švedskoj bolnici. Ovaj put će model rizika biti dopunjen dodavanjem individualnih faktora rizika u odnosu na način života, prema Per Holu.
Optimista je u pogledu budućeg načina rada skrininga na osnovu rizika.
"Ono što se zaista nadamo je da možemo da pronađemo rak u ranoj fazi, kada je kancer sićušan ili mali i stoga ga je lakše izliječiti. Ne očekujemo da nalazimo manje tumora, već manje tumora koji su agresivni", rekao je on.