Opasnost

Zemlja strijepi od solarnog maksimuma: Stižu sve češći i snažniji udari solarnih oluja

Autor Ilija Baošić

Aktivnost na Suncu će postati najsnažnija 2025. godine, a Zemlja će osjetiti veći broj solarnih oluja nego obično.

Izvor: NASA / SDO

Astronomi očekuju da će Sunce dostići solarni maksimum 2025. godine, koji će tokom aktuelnog solarnog ciklusa biti jači nego obično. U ovom periodu, magnetno polje naše zvijezde će biti najjače i najhaotičnije, a posledice će se itekako osjetiti na Zemlji.

Solarni ciklusi traju oko 11 godina, a maksimum Sunčeve aktivnosti obično dolazi sredinom ciklusa. Pojačana aktivnost može biti veoma snažna - upravo se takav intenzitet očekuje ovaj put - a može biti slaba, što smo mogli da vidimo tokom prethodnog solarnog maksimuma između 2014. i 2021. godine.

Opšta snaga solarnog maksimuma tokom ovog ciklusa će biti presudan faktor u broju i intenzitetu izbacivanje koronalne mase i solarnih baklji sa Sunca, koje mogu izazvati probleme i na Zemlji.

Kako će ti problemi izgledati zavisi od klase solarnih oluja, ali osim prekida u radio komunikaciji, GPS smetnjama i aurorama koje se javljaju na višim geografskim širinama, nije isključena opasnost po astronaute koji borave u Svemiru, avione koji lete na visokim nadmorskim visinama, pa čak ni po satelite, što je prošle godine na teži način saznao Ilon Mask, kada mu je solarna oluja uništila 40 Starlink satelita.

Iako malo vjerovatno, ne može se isključiti ni mogućnost novog Karingtonovog događaja, kakav se desio 1869. godine, kada je najintenzivnija solarna oluja u istoriji pogodila Zemlju, uzrokujući pustoš u tehnološkoj infrastrukturi - uzrokujući varnice na telegrafskim žicama i strujne udare telegrafskim operaterima. Naravno, takav događaj bi danas imao daleko veće posledice. Prema procjenama naučnika, to bi izazvalo "velike društvene i ekonomske poremećaje" kroz štetu na satelitima, ali i energetskim i komunikacionim sistemima.

Da ovakav događaj nije van domena realnosti najbolje govori činjenica da je 23. jula 2012. godine Sunce izbacilo solarnu baklju uporedive jačine sa onom iz 1869 godine, ali se na našu sreću to dogodilo na suprotnoj strani Sunca i u potpunosti promašilo Zemlju. Ipak, sve učestaliji broj solarnih baklji X klase naučnicima daje razlog za zabrinutost.