"Gravitacija je, u isto vrijeme, i jedan od najrealističnijih filmova smještenih u svemir.
Gravity (2013)
Režija: Alfonso Kuaron
Uloge: Sandra Bulok, Džordž Kluni
Distributer: Tak
Rijetka zvijerka među holivudskim filmovima; shvatite ga na bilo koji način – kao komercijalni SF blokbaster, tehnološko čudo stvoreno baš za multipleks 3D dvorane, arthaus dragulj namijenjen malim bioskopima u sporednim ulicama (znam, nema takvih kod nas), akcioni triler sa holivudskim superzvijezdama koji će da vas prikuje za stolicu ili intimni egzistencijalistički komad – uvijek ćete ga doživjeti kao pravo malo ili veliko remek-djelo.
Ne da je takav ishod bog zna kakvo iznenađenje – Kuaron u svojoj filmografiji već ima najmanje jedno remek-djelo (Children of Men), blokbaster (onaj treći, najbolji Hari Poter), festivalski biser (I ja tebi kevu) i još ponešto za svačiju dušu, ali ovog puta Meksikanac je uspio da sve ove elemente upakuje u jednu cjelinu, u skromnih, a toliko moćnih 90 minuta.
Nije tajna da je ovo, za mene barem, bio film koji sam najviše iščekivao u ovoj godini, inače prepunoj obećavajućih i uglavnom razočaravajućih naučno-fantastičnih priča.
I pored toga, trudio sam se da ne saznam ama baš ništa o ''Gravitaciji'' (čak sam i žmurio dok se na platnu proteklih nedelja vrtio trejler) i da tako pripremljen ušetam na novinarsku 3D projekciju održanu u Takvudu, dva dana prije američke premijere. O sadržaju sam znao samo najosnovnije stvari, ali izjavu Džejmsa Kamerona da je ovo najbolji film smješten u svemir ikada, nisam mogao da prečujem. Kad to kaže takav tip kao što je reditelj ''Ambisa'' (znam, nije svemir, ali kao da jeste), ''Aliens''-a i ''Avatara'', onda to ima određenu težinu koja mi je, da se ne lažemo, samo stvorila još veću tremu pred početak projekcije. No, kako to obično biva i kako vole da istaknu naši fudbaleri, trema je bila pozitivna i nestala je čim su glavni akteri istrčali na teren.
A teren je, logično, svemir. Paziću, naravno, i spoiler momenat pokušati da svedem na apsolutni minimum, ali nekada to jednostavno nije moguće, tako da sve one slične meni, ovog puta i svečano obavještavam da u narednim redovima slijedi sadržaj koji zahtjeva
SPOILER ALERT oznaku.
(U svakom slučaju, nikako ne mogu više da preporučim ovaj film. Trkom u bioskope, pa se vratite da pročitate nastavak.)
A u tom svemiru, koji nije pretjerano dubok i udaljen – praktično se sve dešava u Zemljinoj orbiti – Džordž Kluni i Sandra Bulok plešu u bestežinskom prostoru i popravljaju svoju svemirsku stanicu sve dok ne dođe do nesreće koja lančano počinje da pogađa sve stanice i satelite u orbiti. Odjednom, njih dvoje su sami u svemiru, nadomak Zemlje i Hjustona, ali ipak tako daleko.
Znajući imena i karijere glavnih glumaca, uzimajući u obzir i Kameronovu izjavu, neminovno sam očekivao ''najveću ljubavnu priču koja se ikada odigrala u svemiru'' ili barem neku fatalnu ljubavnu dramu sa oživljavanjem sličnu onoj iz ''Ambisa'' u kojoj su učestvovali Meri Elizabet Mastrantonio i Ed Haris, ali ništa od toga u ''Gravitaciji''. Sa Klunijeve strane možda i stiže neki minimalni, očekivani flert, ali u ovoj minimalističkoj (u svakom pogledu) priči jedini motiv je borba za goli život i ništa drugo. Doktorka Rajan Stoun čak i nema neku specijalnu želju za životom, ali želja za opstankom je jača od bilo čega drugog. (Baš bih volio da čujem šta Ber Grils ima da kaže na tu temu).
Kuaron je, kako internet kaže, godinama odlagao snimanje ovog filma, čekajući da tehnologija dostigne takav nivo koji će mu tehnički omogućiti da prikaže svoju zamisao u pravom svijetlu. To liči na priču o Kjubriku, recimo, i njegovom perfekcionizmu, ali nije samo tehnološki Kuaronov film superioran u odnosu na druge SF spektakle, njegova svemirska koreografija je još spektakularnija od one u ''Odiseji'' – zaboravite dakle na plutajuće olovke, stjuardese koje koračaju kroz bestežinski prostor i svemirske stanice u obliku točka koje plešu uz Štrausov valcer – Kuaronovih 90 minuta bez gravitacije nemaju premca u istoriji žanra.
''Gravitacija'' je, u isto vrijeme, i jedan od najrealističnijih filmova smještenih u svemir – nakon gledanja (u bioskopu naravno) imaćete osećaj kao da ste i sami proveli izvesno vrijeme u kosmosu, ili da ste, recimo, gledali film nastao prema nekoj istinitoj priči, možda čak i neki ''Discovery'' dokumentarac o svemirskim stanicama, ali najzaslužniji za transfer 'emotivnog sadržaja' su svakako glumci, njih dvoje. Kluni je senzacionalno šarmantan iza svoje kacige, ali i Sandra Bulok ovog puta opravdava Kuaronovo povjerenje i poništava moju skepsu. Njen zadatak je bio neobično težak i složen, no nekadašnja heroina akcionih filmova iz 90-ih, dobitnica Oskara i Globusa, ali i najplaćenija i najprecjenjenija glumica na svijetu, ovaj posao je obavila skoro besprekorno. Emotivno ubjedljivo, fizički senzacionalno, sve do završnih kadrova kada samo svojom pojavom kompletira ovaj veličanstveni film.
Nimalo nevažno što se tiče autorskog pečata – Kuaron je pored režije, ovdje obavio i scenaristički (zajedno sa svojim bratom), montažerski i producentski posao. Valjda se samo tako, punom kontrolom, čovjek može nositi sa holivudskim studijima.
U svemiru nema vazduha, nema dakle ni zvuka, pa sve eksplozije prolaze nemo. Muzika je zato i bila toliko bitna stavka u ovom filmu, pa je M, kojoj je ovo prva posjeta bioskopu nakon više od godinu dana, tu i pronašla jedinu zamjerku ''Gravitaciji''. Neubjedljivo, reče ona, ali ja, sve ako sam se i složio sa tom procjenom, nisam mogao da ispratim taj faul u svojoj konačnoj ocjeni. Uostalom, provjeriću ovaj detalj već za koji dan, kada budem ponovo otišao u Kuaronov svemir.
(MONDO)
