Ekološke teme

ZANIMLJIVOSTI O "PLUĆIMA" NAŠE ZEMLJE: Drveće umanjuje buku, a jedna krošnja rashlađuje koliko deset klima uređaja

Autor Dušan Volaš

Postoji pregršt razloga zašto drveće poboljšava kvalitet života. O sječi drveća treba pažljivo razmisliti, bilo da se radi o izgradnji puteva, objekata...

Izvor: Dušan Volaš, mondo.ba

Osim što drveće smanjuje temperaturu sjenkama koju prave krošnje, ono i prerađuje vodu, a apsorbovanu vodu, putem evapotranspiracije, oslobađa u vidu vodene pare sa površine listova, što takođe dovodi do efekta hlađenja. Drvo je "terminator" zagađujućih materija koji, na njihovom uklanjanju, radi 24 sata dnevno, sedam dana u nedjelji.

Pored toga, drveće umanjuje buku u gradovima jer predstavlja efikasnu barijeru koja apsorbuje zvuk. Onda nije čudo da nekretnine u svijetu, koje u blizini imaju drveće, u okruženju zelenilo ili drvorede, mogu da imaju znatno veću cijenu.

U toku godine, jedno drvo može da apsorbuje onoliko ugljen-dioksida koliko proizvede prosječan automobil prelazeći put od 40.000 kilometara. Istraživanja pokazuju da visoke šume, površine od 1ha, u procesu fotosinteze oslobađaju 3 tone kiseonika a potroše oko 4 tone ugljen-dioksida. Za godinu dana 1ha četinarske šume filtrira 30-35 tona prašine, a na 1ha lišćarske šume se filtrira 50-76 tona prašine.

Izvor: Mondo/Goran Sivački

Bez šumskog zemljišta koje pumpa milione tona vode u atmosferu, bilo bi manje vlage koja bi se oslobodila u atmosferu da se kondenzuje u oblake i da kasnije proivede kišu. Rezultat je da, tamo gdje je nekada bila šuma, a danas je razgolićen teren, kiše dugo ne padaju i počinje proces formiranja pustinje. To se dešava u većem dijelu sjeverne i istočne Afrike, dovodeći do velike gladi.

Drveće nudi brojne prednosti koje treba uzeti u obzir:

PREČIŠĆAVA NAM VAZDUH

Drveće iz vazduha apsorbuje ugljendioksid koji se pretvara u celulozu i, u tom obliku, skladišti u deblima, granama i listovima. Sadnja drveća ostaje jedno od najjeftinih, najisplativijih načina za uklanjanje ugljendioksida iz atmosfere. Jedno zrelo drvo može da apsorbuje 21,6 kilograma ugljendioksida godišnje i oslobodi kiseonika dovoljno za dva ljudska bića.

Ovo je od velikog značaja u urbanim područjima, gdje je nivo kiseonika manji za najmanje 6%. Istraživanja su pokazala da je, u ulicama koje imaju drvorede, 60 odsto manje čestica iz izduvnih gasova. Povećanjem pokrivenosti krošnjama drveća od 10 odsto, količina "prizemnog" (štetnog) ozona se smanjuje za 3 do 7 odsto.

POBOLJŠAVA NAM ZDRAVLJE

Drveće ima pozitivan uticaj na smanjenje raka kože, astme, hipertenzije i bolesti povezanih sa stresom. Naime, ono služi kao filter zagađenog vazduha, sprečava stvaranje smoga, obezbjeđuje sjenke kao zaštitu od sunčevog zračenja i pruža atraktivno, smirujuće okruženje.

Izvor: Profimedia

Pored toga, drveće smanjuje buku u gradovima jer predstavlja efikasnu barijeru koja apsorbuje zvuk.

Potpomaže biodiverzitetu pružanjem prirodnih staništa za ptice, šišmiše, vjeverice, insekte, druge biljke, gljive i mahovine. Spisak je veoma dugačak. Sve što jedno drvo može da uradi je, jednom riječju, neprocjenljivo.

ŠTITI NAS OD POPLAVA

Jedno zrelo lišćarsko drvo može da, na dnevnom nivou, apsorbuje 450 litara vode kroz svoj korijen, a zadržava kišnicu na površini listova. Njihov korijen takođe sprečava eroziju tla i usporava oticanje prekomjerne vode u drenažne mreže naših gradova. Pokrivenost drvećem od 5 odsto u gradovima smanjuje oticanje padavina za 2 odsto. Da li to može da uradi i beton?

HLADI NAS

Pazite sada, pored toga što apsorbuje padavine, drveće ima još moći! Jedna od tih moći je ta da apsorbovanu vodu, putem evapotranspiracije, oslobađa u vidu vodene pare sa površine listova, što dovodi do efekta hlađenja.

Izvor: Slaven Petković, mondo.ba

Drveće smanjuje temperaturu i putem sjenke koju prave njihove krošnje. Sve u svemu, zanimljiv podatak je taj da jedno zrelo drvo ima isti efekat kao 10 sobnih klima uređaja, koji rade 20 sati bez prestanka!

ŠTEDI NAM

Jedna studija u Velikoj Britaniji pokazala je da svaka funta koja je potrošena na sadnju drveća uštedi sedam funti, što bi na godišnjem nivou značilo uštedu od ukupno 2,1 milijardu funti. 

Izvor: Dušan Volaš, mondo.ba

Gradsko drveće može čak i da poveća vrijednost nekretnine za od 5-15 odsto, ako se nekretnina nalazi u ulici sa prelijepim drvoredima zrelog drveća.

ČINI NAS LJEPŠIM I BOLJIM

Nas, ljudska bića, privlači ljepota prirode. Drveće utiče na smanjenje nivoa kortizola (hormon stresa) u krvi, što znači da smo, kada smo okruženi drvećem, pod manjim stresom i manje anksiozni. Takođe, veća je vjerovatnoća da će se, kada izađemo napolje i ukoliko smo okruženi prelijepim prizorima zelenila, u nama probuditi želja da se bavimo fizičkim aktivnostima.

ilustracija
Izvor: ‚Mondo/ Goran Sivački

Istraživanja su pokazala da drveće ima uticaj čak i na smanjenje stope kriminala zbog terapeutsko smirujućeg uticaja zrelih stabala.

Kada bi drveće moglo da proizvede WiFi, sigurno bi ga, svuda po gradu, sadili, kao "ludi", ali ono samo proizvodi kiseonik, element koji je neophodan za opstanak cijele naše planete, piše "Čuvari ranice", ekološki časopis za djecu koji čitaju i odrasli.