Dan mladosti koji je bio veoma važan praznik u nekadašnjoj Socijalističkoj Federativnoj Republici Jugoslaviji obilježavao se kao rođendan doživotnog predsjednika Josipa Broza Tita.
Tog dana na Stadionu JNA svečano je dočekivana "Štafeta mladosti" koje je predavana posle sleta drugu Titu. Taj ceremonijal je trajao i posle Titove smrti, samo je u ruke štafetu preuzimao jedan od članova kolektivnog predsjedništva i tako do 1989. kada je nestala i Štafeta mladosti i slet, ali i pioniri. Jugoslavija koja se veselila za ovaj praznik se dvije godine kasnije raspala u kravovaom bratoubilačkom i građanskom ratu.
Inače, osim Titovog rođendana kao "Dana mladosti", ovaj datum se poklopio i sa njemačkim desantom na Drvar koji je počeo takođe 25. maja 1944. kada je Tito uspio za dlaku da izbjegne hvatanje posle desanta njemačkih padobranskih jedinica u operaciji koja je u istoriji poznata kako Konjićev skok (njemački Rösselsprung).
Na današnji dan navršava se 77 godina od početka velike ratne vojne operacije njemačkog Vermahta- Bitka za Drvar. Sam desant je bio operativni dio velike taktičke zamisli Vermahta sa glavnim ciljem da se uništi Vrhovni štab NOV i POJ i njegov Vrhovni komandant - Maršal Jugoslavije Josip Broz Tito- lider Narodno oslobodilačkog pokreta".
Tito je trebao da bude uhvaćen živ i da se prebaci u Njemačku Vrhovnu komandu u Rastenburgu, direktno na noge Hitleru.
Naredbu za izvođenje velike ratne operacije uništenja komande partizanskih jedinica izdao je lično Adolf Hitler, sa zadatkom da se uništi rukovodstvo NOB-a, maršal Tito uhvati živ i paralizuje oslobodilački pokret u cjelini. Operaciji je dat naziv "Reselšprug" - "Konjićev skok", čija je idejna strateška zamisao formirana 04.02.1944. u Hitlerovom glavnom štabu u Rastenburgu.
Uloga Oto Skorcenija
U planiranje operacije uključen je bio i legendarni komandant njemačkih komandosa Otto Skorzeny, koji je posle spektakularne akcije spasavanja Musolinija bio na vrhuncu slave. Skorzeny je u proljeće 1944. doputovao u Beograd gdje je komandantu sektora generalu Lotaru von Rendulicu iznio svoj plan. Skorzeny je namjeravao odrediti grupu odabranih i vrhunski obučenih komandosa koji bi se ubacili u partizanske redove i izvršili tihu likvidaciju Tita i neprimjetno se povukli. Von Rendulic je smatrao da je taj plan previše fantastičan i teško izvodiv pa ga je odbio.
Savjetovanje njemačke komande i Štaba Druge oklopne armije o realizovanju operacije, u Vrnjačkoj Banji je održano 17. maja. Naređenje sa izvršnom naredbom za izvođenje operacije izdato je 22. maja, a samo naređenje o početku operacije 23. maja 1944.
Tri mjeseca ranije prije početka operacije, Josip Broz Tito zajedno sa načelnikom Vrhovnog štaba, generalom Arsom Jovanovićem, strategom i taktičarem odlučujućih bitaka NOV i POJ prebacio je komandu iz grada Drvara u Drvarsku pećinu. U operativnom dijelu Vrhovnog štaba pored Tita i Arse bili su general Ivo Rukavina, načelnik Operativnog odjeljenja, i pukovnik Vjekoslav Klišanić, načelnik Obavještajnog odjeljenja. Ostali organi Vrhovnog štaba: Odjeljenje za vezu, čiji je načelnik bio školovani pilot i radiotelegrafista i osnivač Ratne oficirske škole Vrhovnog štaba, Veljko Dragićević, Ekonomsko odjeljenje, Sanitetsko odjeljenje, Artiljerijsko, Tehničko, Šifrantsko, OZN-a (Odjeljenje za zaštitu naroda), nalazili su se u samom gradu Drvaru.
Obezbjeđenje Vrhovnog štaba zajedno sa obezbjeđenjem Anglo-američke i Sovjetske vojne misije bila je dužnost pratećeg bataljona Vrhovnog štaba pod komandom Milorada Jankovića, kapetana i političkog komesara Dragutna Božovića, kapetana, u sastavu 400 boraca i jednim konjičkim eskadronom. Inženjerijska brigada Vrhovnog štaba bila je razmještena u Drvaru - dva bataljona, dok su ostala dva bila u Bosanskom Petrovcu i Potocima.
U Drvaru se nalazio CK KPJ i CK SKOJ-a, te NKOJ i nekoliko članova AVNOJ-a, Viši vojni sud, zajedno sa slušaocima radiotelegrafskog i šifrantskog kursa, bolnica, štamparija, kao i uredništvo "Nove Jugoslavije", "Tanjuga", Komanda mjesta i Komanda područja Drvar, i grupa ratnog pozorišta "Narodno oslobođenje", zajedno sa Oficirskom školom Vrhovnog štaba.
Početak operacije
Padobranski desant započeo je 25. maja u 6 časova ujutro, a njemačke padobranske jedinice bile su podijeljene u četiri borbene grupe: "Panter" , "Crveni", "Zeleni" i "Jurišnik". Vazdušnim snagama 500. SS padobransko-lovačkog bataljona priključile su se jedinice Druge oklopne armije, prvi puk Brandergurg, 373. pješadijska divizija, Borbene grupe "Vilam" i "Lapac", 92. motorizovani Granedirski puk, tri borbene grupe Sedme SS Brdske divizije, 105. SS izviđački bataljon i 21. Oklopna granedirska divizija, u ukupnom sastavu od 160.000 pripadnika SS.
Cjelokupnu operaciju strateški i operativno pratio komandant Druge okolopne armije general-pukovnik dr Lotar Rendulic, koji je imao veliko Hitlerovo povjerenje.
Operacija "Konjićev skok" započela je snažnim bombardovanjem, a potom spuštanjem vazdušnog desanta na Drvar - 200 letilica i 170 jedrilica sa ukupno 780 padobranaca, i koncentričnim dejstvima njemačkih i kvislinških snaga. U prvom talasu padobranaca iskrcano je 654 vojnika, a paralelno s desantom započela je i kopnena operacija u kojoj su se različite vojne jedinice uputile prema Drvaru iz devet pravaca u čemu su uz njemačke sudjelovale i oružane snage ND Hrvatske, dok su četnici obezbjeđivali putni pravac Knin - Bosansko Grahovo.
Procjena Vrhovnog štaba je bila da se Maršal Tito odmah izvuče iz pećine i dislocira na drugo bezbjednije mjesto, ali je to Josip Broz odbio, dobro procijenivši operativnu situaciju i izdavši nova naređenja za odbranu Drvarske pećine, pri čemu je izvršena evakuacija svih zatečenih ljudi i arhivske građe u njoj.
U pećini su ostali samo Tito, Arso Jovanović, Aleksandar Ranković, Veljko Dragićević i general Sreten Žujović. U sukobu sa njemačkim padobrancima poginuo je načelnik Odjeljenja za vezu Vrhovnog štaba Veljko Dragićević, a sva šifrantska radio-telegrafska baza sa signalima bila je uništena, pa su generali Ranković i Jovanović izdali naredbu da se cjelokupna komunikacija sa operativnim štabovima NOV i POJ izvodi putem kurira, koji su u tim trenucima, izvršili veliko herojsko djelo.
Poslije izvjesnog vremena, članovi Vrhovnog štaba napustili su Drvarsku pećinu i sklonili se na bezbjednije mjesto - u rejon Mandića mosta, zajedno sa Kardeljem, Milentijem Popovićem, Ivanom Milutinovićem, generalom Mirkom Jovanovićem i Titovim ličnim pratiocem Nikolom-Nikicom Prljom.
Velika vazdušna operacija - Desant, zajedno sa pridruženim kopnenim snagama nastavila je svoju ofanzivu u bici za osvajanje Drvara koja je trajala sve do 2. juna, ali koju su jedinice VI Ličke divizije I, V i VIII proleterskog korpusa, oficirski baraljon škole Vrhovnog štaba herojski odbranile.
Spektakularni lov na Josipa Broza doživeo je neuspjeh. Operacijom Konjićev skok privremeno je bio uništen partizanski teritorij u zapadnoj Bosni. Njemački padobranci su zarobili veliki broj naoružanja, municija i druge opreme koje su partizanima vazdušnim mostom dopremili saveznici, a njemački vojnici su kasnije ponosno pokazivali i Titovu paradnu uniformu koju ovaj nije uspio obući za svoj rođendan.
U operaciji su uništene i savezničke vojne misije koje su u Drvaru imali SSSR, SAD i Veika Britanija. U operaciji je poginulo između 213 i 343 pripadnika Vermahta, dok su procjene partizanskih gubitaka kreću od 247, pa sve do 1916.
Brigadir Otto Kumm, komandant 7. SS divizije, sastavio je o operaciji „Konjićev skok" izvještaj na dvadeset stranica.