Srbija će do kraja godine morati da plati tačno 241,8 miliona eura za kredite uzete u vrijeme bivše SFRJ.
I ove godine, kao i mnogih prethodnih, moraćemo da plaćamo ceh udobnog života, dobrih plata i jeftinih kredita iz sedamdesetih i osamdesetih godina.
Narednih mjeseci, na naplatu Srbiji stižu zajmovi koje su od evropskih i svjetskih finansijskih institucija uzimali tadašnji premijeri Milka Planinc i Veselin Đuranović. I to nije sve, jer će Srbija do kraja godine morati da otplati i kredite koje je 1989. od Kuvajta pored Milke Planinc uzimao i tadašnji premijer Branko Mikulić.
Dobro je jedino, što do kraja godine nemamo obaveze prema kreditu koji je od Kine 1999. uzeo Mirko Marjanović, premijer Slobodana Miloševića, a čija je posljednja rata od nepuna četiri miliona evra, dospjela prije mjesec i po dana.
Krediti koji dospijevaju u 2021. (u milionima evra)
Pariski klub poverilaca 152,27
Svetska banka, zajam A 22,69
Svetska banka, zajam B 43,95
Kuvajt 9,49
Prethodnih godina u prosjeku Srbija je vraćala i do 340 miliona evra godišnje. Otplatili su sav dug prema Londonskom klubu, a godinu dana ranije i obaveze prema Evropskoj investicionoj banci, odnosno Evropskoj uniji. Ipak, kako tvrdi naš izvor ostali su ogromni stari dugovi.
"Prema Pariskom klubu ove godine imaju dvije rate od kojih je glavnica oko 130 miliona evra, a kamata oko 20 miliona. Pet rata od ukupno oko 66 miliona idu prema Svjetskoj banci. U julu nam dospijeva i 9,4 miliona evra prema Kuvajtu, a već su im u januaru platili skoro 10 miliona", kaže dobro obaviješten izvor.
Ekonomista Mlađen Kovačević kaže da je Jugoslavija bila minimalno zadužena do 1978. godine.
"A onda je na skupu političara i ekonomista u jednoj skandinavskoj zemlji poručeno da Jugoslaviji treba dati povoljne kredite i tako joj oslabiti poziciju. Vrlo brzo u narednih pet godina Jugoslavija je uvećala spoljni dug sa oko sedam milijardi evra na 18 milijardi", objašnjava Kovačević.
Kako dodaje, krediti su tih godina prvenstveno išli na potrošnju, podizanje standarda, plata i penzija...
Vraćajući se unazad, podsjeća i da su krajem šezdesetih i početkom sedamdesetih radnici odlazili na rad u inostranstvo, pa se u zemlju slivalo dosta novca i od doznaka.
Vremenom su, međutim, takvi prihodi bili sve manji, ali su potrošačke navike ostale iste. Tada se krenulo sa zaduživanjem.
NBS: Nema više starog klirinškog duga
Ove godine na naplatu dospijeva 241,8 miliona eura starih dugova, ali dodaju i da smo u celosti izmirili obaveze po osnovu starog klirinškog duga i to prvo prema Češkoj - 9,8 miliona evra.