Brojni obračuni i likvidacije obilježili su devedesete godine, ali jedno ubistvo je otvorilo Pandorinu kutiju i razotkrilo vezu bezbjednosnih službi sa kriminalcima.
Krajem marta 1990. Jugoslavijom je odjeknula vijest da se u Beogradu, u čuvenoj diskoteci "Nana" na Senjaku, dogodilo ubistvo Andrije Lakonića koje nikad do kraja nije razjašnjeno.
Brojne su verzije ovog zločina koje su samo napravile veću konfuziju.
Jedino što im je bilo zajedničko jesu imena aktera – Andrija Lakonić, Veselin Vukotić i Darko Ašanin.
Urbani mit kaže da je ubijeni Andrija Lakonić zvani Laki bio nerazdvojni prijatelj sa Ašaninom i Vukotićem, kao i da su važili za “žestoke momke” koji su se bavili boksom.
Sva trojica su navodno često bila angažovana u tajnim poslovima tadašnje jugoslovenske službe protiv neprijateljske emigracije, a zauzvrat su u svojoj zemlji uživali miran i pristojan život.
Tri verzije zločina
Jedna od verzija ove priče kaže da su u noći između 22. i 23. marta 1990. u klubu “Nana” sastala trojica prijatelja u pratnji djevojaka, kao i da su odmah po dolasku sjeli u jedan separe.
Prema navodnim izjavama svjedoka, ubrzo je došlo do sukoba između Vukotića i Lakonića, a potom se začuo pucanj.
Lakonić je ostao da leži mrtav, a urbani mit kaže da se narednog jutra policiji predao Ašanin, kao i da je sa sobom ponio pištolj.
Druga verzija priče razlikovala se od prethodne u nekoliko detalja.
Najprije, sukob među prijateljima izbio je navodno zbog djevojke, a Lakonić nije pogođen sa jednim, već sa dva hica i to iz različitog oružja.
Ko je povukao obarače, ostalo je nerazjašnjeno pitanje!
Treća verzija bila je ona zvanična policijska, koja se najprije razlikovala u datumu kada se dogodio zločin.
Prema njoj, pucnjava se dogodila čitava 24 sata kasnije, u noći između 23. i 24. marta.
U Lakonića je pucao Ašanin, iako je većina dokaza koji bi nedvosmilseno mogli da otkriju ubicu, nestala još tokom uviđaja.
Međutim, stav Saveznog DB bio je da su za zločin odgovrna obojica preživjelih prijatelja – i Ašanin i Vukotić.
Činjenica da su sva trojica povezivana za likvidacijom albanskog emigranta Envera Hadrija u Briselu, ovaj zločin se takođe pominjao kao osnovni motiv Lakonićevog ubistva.
” Ašanin i Vukotić su za službu u inostranstvu navodno radili neke poslove, pa je Savezni DB nastojao da im ubistvo Lakonića jednostavno oprosti, preko čega republička policija nije htjela da pređe. Pojavili su se policajci fascinirani svim tim glupostima. Kriminalci su imali veliki interes da se povežu sa njima, jer su ih čuvali od odlaska u zatvor. Dolazio je kod mene kolega iz gradske policije koji ih je imao na vezi.. Nisam htio da im popustim. Zašto bih onda uopšte radio svoj posao?”, napisao je tadašnji inspektor, a kasnije visoki policijski funkcioner Mile Novaković u svojoj knjizi “Oni su jači od nas”.
Ubistvo u "Nani" otvorilo Pandorinu kuitiju
O zločinu u “Nani” je među prvima obaviješten i tadašnji inspektor za maloljetnike iz gradskog SUP Beograd Miroslav Bižić, koji se navodno odmah uputio u stan pokojnog Lakonića.
Kasnije se ispostavilo da su njih dvojica “bili na vezi” , jer je Bižić namjeravao da ga prepručio Službi državne bezbjednosti Saveznog SUP-a, koja je Lakonića angažovala za razne poslove u inostranstvu.
Navodno, Bižić je u stanu Lakonića našao nekoliko pravih pasoša sa njegovom slikom, ali različitim imenima i odnio ih. Gdje su dokumenta završila do danas nije otkriveno.
Već u prvim danima istrage, Ašanin je pritvoren, a ubrzo i izveden pred sud. Optužnica se zasnivala mahom na konfuznim izjavama, a Ašanin je sve vrijeme negirao krivicu.
Zanimljivo je i to da dva pištolja koja se spominju da su korišćena u obračunu nisu nikome pripadala niti su pronađeni otisci na njima.
Tokom sudskog postupka počeo je da isplivava sav "prljav veš" na relaciji gradski SUP, Savezni MUP i Državna bezbjednost.
Javnost je tada saznala i da je po nalogu Staneta Dolanca početkom osamdesetih godina formirana posebna frakcija koja je služila za obračun sa emigracijom, a koju je navodno činila i pomenuta trojka.
Razotkrivanje “poslova” vješto je iskoristio tadašnji republički MUP , kome je ubistvo u “Nani” poslužilo kao povod da se prekine veza Savezne DB i beogradske policije, koja je bila ustanovljena mimo znanja MUP Srbije.
Prokletstvo ubistva u "Nani"
Zbog haosa koji je uslijedio, kao policijske žrtve pali su i inspektor Bižić, koji je zbog krađe pasoša uhapšen, kao i Božidar Spasić, tadašnji operativac Državne bezbjednosti.
Tako je ovim slučajem MUP Srbije uspio da preuzme i pod svoju kontrolu stavi gradsku policiju, dok je Savezna policija ubrzo raspala.
Sam sudski postupak protiv Ašanina je okončan oslobađajućom presudom u oktobru 1990, a ista odluka donijeta je i slučaju inspektora Miroslava Bižića koji se tertio da je ukrao Lakonićeve pasoše.
Uprkos oslobađajućoj presudi, Bižić je izgubio posao u policiji pa se nakon toga bavio detektivskim poslovima.
Obojica su posle nekoliko godina i sami postali žrtve zločina – Ašanin je ubijen 1998. u svom restoranu u Ulici teodora Drajzera, koji se nalazio u kući, dok je dvije godine ranije, na stepeništu Starog Merkatora na Novom beogradu izrešetan Bižić.
Oba zločina su do danas ostala nerasvijetljena.
Uprkos tome što je čitava beogradska čaršija nagađala da je kobne noći u “Nani” u Lakonića pucao Vukotić, a potom pobjegao preko granice, ove spekulacije nikada nisu potkrijepljene dokazima.
Kao krajnja posledica ovog ubistva označen je događaj iz 1993. kada su u zgradu Saveznog MUP u Ulici kneza Miloša upali pripadnici republičkog MUP, i zaplijenili čitavu arhivu.