ODRŽAN SIMPOZIJUM RAČUNOVOĐA I REVIZORA CRNE GORE

Simpozijum je otvorio Prof. dr Vinko Nikić, Predsjednik Upravnog odbora ISRCG, koji je pozdravio učesnike, goste, predavače i paneliste i izrazio uvjerenje da će Simpozijum atraktivnošću i aktuelnošću svojih tema zadovoljiti ukuse svih učesnika i doprinijeti boljem sagledavanju aktuelne ekonomske situacije, izazvane pandemijom COVID 19, kao i najboljim i najbržim načinima prevazilaženja, uz puni i adekvatan doprinos profesionalne računovodstvene i revizorske zajednice koju je ISRCG okupio.

Učesnicima Simpozijuma se obratio g-din Alan Johnson, Predsjednik Međunarodne federacije računovođa (IFAC). G-din Johnson je tom prilikom odao priznanje ISRCG-u kao važnom članu IFAC-a, ne samo zbog „služenja“ profesiji u Crnoj Gori, već i zbog angažmana i doprinosa koji ISRCG ima na Evropom nivou. Pohvalio je ISRCG na organizaciji Simpozijuma, kako bi zajednički diskutovali o ulozi profesije u održivoj budućnosti i perspektivama malih i srednjih preduzeća tokom i nakon pandemije COVID-19.

Prof. dr Nikola Milović, dekan Ekonomskog fakulteta u Podgorici, je naglasio dosadašnju uspješnu saradnju dvije institucije uz uvjerenje da će u narednom periodu ova saradnja biti još intenzivnija. Posebno je naglasio ulogu ISRCG kao svojevrsne spone između mladih ljudi koji završavaju akademske studije i biznis i javnog sektora, u kojima se traže specifična znanja i vještine koja ISRCG, nakon završetka studija, može da im obezbijedi.

Mr Aleksandar Damjanović, Direktor Uprave prihoda i carina Crne Gore, pozdravio je skup, koji je došao, kako je rekao „u pravom trenutku“ jer je jedna od najvažnijih tema Simpozijuma fiskalizacija koja je otpočela 1. juna.

Osim fiskalizacije, apostrofirao je i druge oblasti u kojima državne institucije i konkretno Uprava na čijem je čelu i ISRCG imaju pravce saradnje, u smislu edukacije kadrova Uprave prihoda i carina, razmjene znanja, iskustava i profesionalne računovodstve zajednice kao podrške državnim organima sa jedne, i biznis zajednici, sa druge strane, posebno u uslovima CID 19 krize, čije će se ekonomske posledice još dugo osjećati.

Takođe, gospodin Damjanović je kao podršku kontinuitetu dosadašnje saradnje najavio i skoro potpisivanje sporazuma o saradnji između dvije institucije, kojim će se detaljnije i bliže definisati budući pravci saradnje.

G-đa Nina Drakić, Potpredsjednica Privredne komore Crne Gore, pozdravila je učesnike Simpozijuma sa nadom da će svi učesnici zajedno doprinijeti poboljšanju kvaliteta finansijskih iskaza koji su osnov za oporezivanje, donošenje biznis odluka menadžmeta, i ulaganje od strane investitora.

Posebno je istakla važnost kavalitetnog izvještavanja u uslovima COVID 19 krize, kada je crnogorska ekonomija u 2020. godini imala negativan rast od preko 15%, i kada je nekim privrednim subjektima „neadekvatno“ finansijsko izvještavanje onemogućilo ili otežalo pristup sredstvima predviđenim mjerama za prevazilaženje otežanog poslovanja u uslovima COVID krize.

Skupu su prisustvovali i predstavnici regionalnih profesionalnih udruženja računovođa i revizora.

U toku dva dana trajanja Simpozijuma predavanja su držali:

- Prof. dr Eric Mantelaers, Ovlašćeni revizor, Predavač na Univerzitetu u Mastrihtu: Evaluacija (revizijskih) alata u cilju poboljšanja revizije
- Hilde Blomme, Potpredsjednica Evropske federacije računovođa (Accountancy Europe - AE). Predlozi nove relevantne zakonske regulative u EU
- Paul Thompson, Direktor Evropske federacije računovođa za male i srednje prakse (EFAA): Podrška malim i srednjim preduzećima u toku krize i u budućnosti
- Ksenija Cipek, ekspert za digitalizaciju, Republika Hrvatska - Izazovi i alati u sprečavanju poreskih prevara
- Mikio Suzuki, Senior Manager u Ernst&Young Beograd: MSFI 9 i MSFI 15 – šta donose iskustva i primjena
- Šućo Oručević, Menadžer u PwC New York: Poređenje revizorskih praksi CG – SAD u doba Covid-19, sa osvrtom na prevare
- Prof. dr Milan Lakićević, Ekonomski fakultet u Podgorici: Oporezivanje „utanjene“ kapitalizacije u Crnoj Gori
- Prof. dr Ana Lalević Filipović, Ekonomski fakultet u Podgorici: Računovodstveno znanje u Crnoj Gori kroz prizmu izazova i problema
- Prof. dr Branislav Radulović, Senator DRI: Državna revizija i Covid-19
- Prof. dr Branko Ljutić: Razvoj standarda nefinansijskog izvještavanja u EU: Poruke i pouke za Crnu Goru
- Prof. dr Jelena Poljašević, Ekonomski fakultet u Banja Luci: Rizici u reviziji lokalnih samouprava u doba pandemije COVID 19

U okviru Simpozijuma, održana su i četiri panela. Ključni zaključci panela „Finansijska (ne)stabilnost u ekonomijama u razvoju“ na kom su učestvovali dr Zorica Kalezić, Viceguvernerka Centralne banke Crne Gore i Bratislav Pejaković, Generalni sekretar Udruženja banaka Crne Gore, a moderirao Prof. dr Vinko Nikić, Predsjednik UO ISRCG bila je da je finansijski sektor podnio veliki udar krize izazvane pandemijom COVID 19, kroz smanjen obim poslovanja – kreditiranja, pad depozita preduzeća i građana i privremeni moratorijum na otplatu kredita u 2020. godini, ali da je uz proaktivno učešće regulatora - CBCG, održana kako likvidnost tako i solventnost komercijalnih banaka.

Finansijski sektor nije značajno ugrožen posljedicama ekonomske krize, i spreman je da pruži punu podršku oporavku crnogorske privrede i građana. Takođe, izražena je jednoglasna zabrinutost zbog najavljenog donošenja Zakona o moratorijumu na kredite, što bi prema procjenama svih panelista izazvalo veliki problem u funkcionisanju finansijskih institucija i ugrozilo njihovu, kako tekuću likvidnost, tako i dugoročnu održivost a potencijalno doveo družavu u opasnost od sudskih sporova koji bi ako bi bili porenuti rešeni na štetu države i poreskih obveznika.

Moderator panela „Digitalna transformacija ili samoizolacija“ bila je mr Aleksandra Radojević, Izvršni direktor za strategije i rizike, Mtel a panelisti Ksenija Cipek, ekspert za digitalizaciju, Republika Hrvatska, Vladan Tabaš, Predstavnik Odbora za ICT, Privredna komora Crne Gore, Naim Avdiu, Savez sertifikovanih računovođa Kosova, Tamara Džuver, Menadžer za razvoj digitalnih kanala i isporuku proizvoda, Telenor CG i Maja Krstić, Izvršni direktor Sektora za finansije i strategije, CKB banka. Opšti je zaključak svih panelista da, bez obzira da li je u pitanju recesija, pandemija, bull market, potreban je pristup koji će omogućiti da se kompanije održe i funkcionišu što je duže moguće i izbjegnu „samoizolaciju“, a ukoliko su dovoljno mudri, iz svake krize mogu izvući i nešto dobro što će ostati i u godinama kada kriza prođe, a to je ovaj put digitalna transformacija kompanija I digitalni ekosistem.

Na panelu „Fiskalizacija - “Dan poslije”, koji je moderirala mr Anastasija Boljević, Generalni sekretar ISRCG, dok su učesnici panela bili predstavnici Uprave prihoda i Carina- Ivan Bajić i Robert Rajković, dr Nina Radulović, iz Advokatske komore Crne Gore, Vladimir Sotiroski, Datalab DOO i Krsto Spaić, Ovlašćeni revizor iz kompanije Bencom DOO i jedan od osnivača ISRCG. Razmijenjena su iskustva i informacije o početku pune implementacije procesa fiskalizacije u Crnoj Gori. Velika većina profesionalnih računovođa i revizora koji su pratili panel su na anketu koja im je bila ponuđena od strane moderatora odgovorili da su izvršili fiskalizaciju i da za sada nema značajnijih problema u implementaciji.

Takođe, na pitanje da li je potrebno fiskalizovati advokatsku profesiju, odgovorili računovodstveno revizorska zajednica je odgovorila potvrdno. U toku panela, čuli su se disonantni, pa i potpuno suprotstavljeni stavovi predstavnika Uprave prihoda i carina Crne Gore i predstavnika Advokatske komore o mogućnostima i načinima fiskalizacije advokatske profesije. Ipak, zajednički je zaključak da je potrebno naći obostrano prihvatljivo i održivo rješenje za fiskalizaciju advokata. Osim toga, pozdravljena je fiskalizacija kao jedan od elemenata digitalizacije, uz preporuku da se namjena softvera za fiskalizaciju proširi na POS i druge aspekte.

Panel pod nazivom „Sprječavanje prevara i neprihvatljive računovodstvene prakse“ moderirao je Igor Pavićević, Menadžer za edukaciju ISRCG, a učesnici panela bili su dr Aleksandar Petković, Finansijski forenzičar i Goran Lukić, ekspert OESC za suzbijanje finansijskog kriminala i pranja novca.

Sa stanovišta nacionalne procjene rizika (NPR), u oblasti sprečavanja pranja novca, ukazano je i od međunarodnih forenzičkih eksperata da treba riješiti pitanje fiskalizacije advokata, koji su pored bankarskog sektora, sektora računovodstva i revizije, prepoznati kao temeljni stub borbe protiv pranja novca i finansiranja terorizma. Iako je „Mreža poreske pravde“ Crnu Goru visoko pozicionirala sa stanovišta transparentnosti u odnosu na pitanje stvarnih vlasnika, skrenuta je pažnja na smjernice Svjetske banke o postojanju „ljuska kompanija“ koje se koriste za prikrivanje pranja novca, za zloupotrebu tajnih fondova i nerezidentnih računa (otvorenih kod bankarskog sektora) u kriminalne svrhe.

Računovodstveno prikrivanje ovih situacija stavlja računovođe u kontekst krivične odgovornosti za „lažni bilans“ i ugrožava istinitost i objektivnost finansijskog izvještavanja u Crnoj Gori.

Simpozijum je pratilo preko 250 učesnika iz Crne Gore, regiona i EU, Simpozijum je bio interaktivnog karaktera, uz aktivnu participaciju učesnika. Podršku organizaciji Simpozijuma pružili su kompanija Mtel, Ernst&Young Crna Gora, Crowe Montenegro i Universal Business Media.