Društvo

ANKETA: Pitanja o VJERI, JEZIKU I NACIJI (ne)treba da stoje u popisu?

Autor Gordana Bojanić

Pogledajte kako su se mijenjali podaci popisa od 1991. do 2011. godine i u anketi odgovorite na pitanje da li predstojeći popis treba da sadrži pitanja o vjeri, naciji i jeziku.

Izvor: MONDO/Nikoleta Vučkević

U Crnoj Gori ovih dana aktuelna je tema popisa stanovništava koji je planiran za narednu godinu. Nakon promjene vlasti u državi, čini se da su pitanja o vjeri, naciji i jeziku za mnoge osjetljiva.

Centar za demokratsku tranziciju (CDT) zatražio je od najviših državnih zvaničnika i mandatara za sastav nove vlade, da se popis sprovode registraciono, odnosno da se ne prikupljaju podaci o jeziku, nacionalnoj i religijskoj pripadnosti. U CDT-u smatraju da je dosadašnji način popisivanja zastario, manje pouzdan i prevaziđen. Iz Eurostata objašnjavaju da je evropsko zakonodavstvo drugačije, te da su pitanja oko kojih se mi sporimo za evropske statističare "teme koje nisu od suštinskog značaja".

Mandatar Zdravko Krivokapić nema ništa protiv dosadašnjeg načina popisivanja i smatra da bi izbjegavanjem, po mnogima ključnih pitanja, najviše izgubile nacionalne manjine, a kao krajnji rezultat mogla bi se očekivati destabilizacija države i nezadovoljstvo građana. Aktuelni ministar za ljudska i manjinska prava Mehmed Zenka saglasan je sa mandatarom i smatra da popis "nije prebrojavanje, ali da je važno da se zna koliko ima pripadnika svake religije i nacije".

Mnogi smatraju da bi popis trebalo odložiti, kao što su to uradile mnoge zemlje i Evropi, ali i regionu, ako ne zbog spornih pitanja, a ono zbog korona virusa. Prema preporukama UNECE, koji reguliše ovu oblast u EU, popis se sprovodi u prvoj godini dekade, što je u ovom slučaju 2021. godina. Crnogorski Zakon o Popisu stanovništva u procesu je usklađivanja sa standardima EU, pripremne aktivnosti počele su 2016. godine i nijesu završene, a javna rasprava očekuje se do kraja godine.

Kada je riječ o rezultatima popisa stanovništva od uvođenja višepartijskog sistema 1991. godine pa do 2011. godine, mogu se primijetiti značajne oscilacije koje su najviše izražene upravo kod pitanja o vjeri, naciji i jeziku.

Tako se 1991. godine preko 61,86 odsto stanovništva izjasnilo Crnogorcima, Srba je bilo 9,34 odsto, a Muslimana 14,57 odsto. Dvanaest godina kasnije, odnosno 2003. godine, Crnogoraca je bilo 43,16 odsto, Srba 32 odsto, a Muslimana 3,97 odsto. Poslednji popis 2011. godine pokazao je da Crnogorci čine 44,98 odsto stanovništva, Srbi 28,73, a Muslimani 3,31 odsto. 

Oscilacija ima i kada je riječ o jeziku, pa je tako 2003. godine 63 odsto stanovnika Crne Gore govorilo srpskim jezikom, a crnogorskim 21,9 odsto. Na poslednjem popisu 36,9 je govorilo crnogorskim jezikom, srpskim 42,8, albanskim 5,27 odsto, a 3,99 odsto stanovnika bilo je neizjašnjeno po ovom pitanju.

Vaše mišljenje recite nam u anketi i komentarima:

Ukoliko želite da učestvujete u anketi posjetite Mondo Pređi na sajt