Unija poslodavaca (UPCG) apelovala je na Nacionalno koordinaciono tijelo (NKT) da preispita restriktivne mjere o zatvaranju ugostiteljskih objekata i, umjesto njih, usvoji rješenja koja privrednicima neće uskraćivati prihode, niti ih primoravati na otpuštanje radnika.
“Zabrinuti zbog izuzetno teške situacije u kojoj se našla ukupna crnogorska privreda, a i ugostiteljstvo kao trenutno najugroženiji sektor, UPCG daje podršku ugostiteljima i iskazuje puno razumijevanje za zahtjeve u kojima traže pravičan i odgovoran odnos i protive se odlukama kreiranim jednostrano i bez prethodne analize mogućih posljedica po održivost njihovog poslovanja i radnih mjesta”, navodi se u saopštenju UPCG.
Predstavnici UPCG smatraju da se zdravstvena i ekonomska kriza moraju rješavati istovremeno, a nikako odvojeno, uz epidemiološke mjere koje su kreirane tako da su prilagođene aktuelnom stanju u privredi, na ozbiljan i studiozan način.
“Od nastanka Covid-19 krize i našeg prvog predloga mjera upućenih Vladi, UPCG je ukazivala na to da teška epidemiološka situacija i nedostatak sredstava za punu podršku privredi, ne daju donosiocima odluka alibi za neadekvatna rješenja koja za posljedicu imaju ugrožavanje preduzeća i kolaps privrede, što je prijetnja s kojom se danas suočavaju i mnoge razvijenije ekonomije”, kazali su iz UPCG.
U UPCG smatraju da je neshvatljivo nerazumijevanje za činjenicu da je prvi preduslov ekonomskog oporavka Crne Gore hitna stabilizacija poslovnog ambijenta.
„U inače teškoj situaciji, svjedoci smo da se određene mjere od samog početka donose ishitreno i neizbalansirano, kao i da se „u hodu“ mijenja pristup određivanju tih mjera, što govori o nedovoljnoj analitičnosti i razložnosti za njihovo uvođenje. Tako imamo i najsvežiji primjer da su mjere zabrane rada ugostiteljskim objektima u pojedinim opštinama na sjeveru zemlje utvrđene po jednim kriterijumima, a da se, naknadno, najavljuje drugačiji pristup za ostale opštine“, podsjetili su iz Unije.
Trenutno, stanje u zemlji je toliko teško da informacije koje Uniji poslodavaca svakodnevno stižu od strane crnogorskih ugostitelja govore da bar 50 odsto njih ne bi “preživjelo” novo zatvaranje, posebno jer još nije ni započeo oporavak od zabrane rada početkom epidemije i kraha turističke sezone.
“Mjere ove vrste nose i dodatnu opasnost u vidu otpuštanja velikog broja mladih i žena koji čine značajan udio u broju zaposlenih na, ovim mjerama, ugroženim poslovima upravo u sektoru ugostiteljstva”, dodaje se u saopštenju.
Prema posljednjim poznatim i javno dostupnim podacima Zavoda za zapošljavanje (ZZZ), u periodu od 15. marta do 30. septembra, broj nezaposlenih na evidenciji ZZZ je porastao 7,87 hiljada, sa 35,47 hiljada na 43,38 hiljada.
Tako je polovinom marta od 35,52 hiljade nezaposlenih, žena bilo čak 57,9 odsto, dok je krajem septembra u odnosu na ukupno 43,38 hiljada nezaposlenih, broj nezaposlenih žena činio 59,3 odsto.
“Dakle, od ukupnog broja novih nezaposlenih koja su prijavljena poslije nastupanja epidemije i uvođenja mjera NKT-a, čak njih 5,17 hiljada ili 65,66 odsto čine žene”, rekli su iz Unije.
U UPCG su kazali da, dok ugostiteljska djelatnost, baš kao i čitav privatni sektor, svakodnevno trpi gubitke praćene rastom nezaposlenosti, u Crnoj Gori se istovremeno svjedoči potpuno drugačijim pokazateljima po pitanju stanja u javnom sektoru.
“To znači da se, i pored višedecenijski postavljenog strateškog cilja smanjenja, iz dana u dan bilježe nova zapošljavanja i povećanje i inače ogromne administracije, na nacionalnom i lokalnom nivou, kao i rast broja zaposlenih u državnim kompanijama i ustanovama. U okolnostima u kojima se naša zemlja trenutno nalazi, takav odnos ukazuje na ekonomski potpuno neopravdano i nelogično ponašanje koje vodi daljem produbljivanju nastale krize”, smatraju u UPCG.
Oni su ocijenili da privrednu zbilju u zemlji čini relativno mali broj preduzeća, pri čemu od njihovog ukupnog broja, 35,87 hiljada, čak 99,6 odsto čine oni iz reda preduzetnika, mikro i malih preduzeća, odnosno njih 35,53 hiljade.
“Takođe, od ukupnog broja zaposlenih u privredi, njih 139,48 hiljada, preduzetnici, mikro i mala preduzeća zapošljavaju čak 59,04 odsto osoba, što govori o njihovoj značajnoj ulozi u zapošljavanju, a istovremeno i o velikoj ranjivosti čitavog privrednog sistema Crne Gore – naročito u potpuno neregularnim uslovima poslovanja kakve imamo u proteklih sedam mjeseci”, smatraju u UPCG.
Uz to, zabrinjava i upozorava činjenica da je, prema podacima Poreske uprave (PU) od 9. oktobra, u periodu od 1. marta do 8. oktobra obrisano čak 760 preduzeća.
“Za potpuniju sliku stanja preduzeća u Crnoj Gori, važno je napomenuti da je, godinama unazad, broj blokiranih preduzeća, zbog različitih problema u poslovanju, u kontinuitetu iznad 18 hiljada. Konkretno, prema dostupnim podacima, na 30. septembar broj preduzeća u blokadi iznosio je 18,62 hiljade, što čini 51,9 odsto od ukupno registrovanih kompanija”, precizirali su iz Unije.
Oni su kazali da će domaća javnost uskoro biti upoznata sa rezultatima novog istraživanja UPCG o uticaju Covid-19 na poslovanje crnogorskih preduzeća, i podsjetili na jedan od ključnih nalaza iz istraživanja obavljenog u toku aprila po kojem je, za vrijeme trajanja restriktivnih mjera NKT-a, više od 50 odsto mikro preduzeća u potpunosti prekinulo da radi.
“Da je ugostiteljstvo djelatnost koja je posebno podložna negativnim uticajima krize izazvane novim koronavirusom govori i podatak o 72 odsto firmi iz sektora ugostiteljstva koji su u tom periodu bili prinuđeni da u potpunosti obustave rad”, dodaje se u saopštenju.
Iz UPCG su pitali predstavnike NKT-a i donosioce odluka na nacionalnom i lokalnom nivou da li bi propisivali iste mjere zabrane rada kao što to sada činite, kada im isplata zarade ne bi bila zagarantovana već bi zavisila od stanja na tržištu.
“Dok čeka odgovor po navedenom, UPCG poziva inspekcijske službe da pojačaju dinamiku svojih kontrola i adekvatno sankcionišu one ugostiteljske objekte koji se u svom radu ne pridržavaju epidemioloških mjera, te na bilo koji način predstavljaju prijetnju za javno zdravlje i očuvanje zdravlja građana”, rekli su iz Unije.
Do tada, kako su zaključili, svi oni koji su u prethodnom periodu pokazali visok stepen odgovornosti i poštovali propisane mjere i preporuke, a takvih je u Crnoj Gori značajan broj, ne smiju biti taoci negativne prakse pojedinaca, niti loših odluka nadležnih službi i organa.