Zajednica opština (ZOCG) pripremila je inicijativu za izmjene i dopune Zakona o radu, čiji je cilj da se utvrdi ovlašćenje opština da sa socijalnim partnerima potpišu granski kolektivni ugovor koji reguliše zarade zaposlenih u lokalnoj administraciji i privrednim društ
Iz ZOCG su kazali da će tu inicijativu narednih dana uputiti Ministarstvu rada i socijalnog staranja.
„Cilj inicijative je da se precizno utvrde ovlašćenje opština da sa socijalnim partnerima – Vladom i sindikatom, potpišu granski kolektivni ugovor koji reguliše zarade i druga primanja zaposlenih u lokalnoj administraciji i u privrednim društvima čiji su osnivač“, kaže se u saopštenju.
Navodi se da je to potrebno imajući u vidu da aktuelno zakonsko rješenje ne sadrži jasne odredbe o tom pitanju, što dovodi do njegovog pogrešnog tumačenja i primjene.
„Povod za ovu inicijativu su zaključivanje Granskog kolektivnog ugovora (GKU) za oblast uprave i pravosuđa febrara prošle godine i GKU za stambeno-komunalnu oblast oktobra prošle godine“, kaže se u saopštenju.
Ta dva ugovora, prema ocjeni ZOCG, zasnovani su na nepreciznim odredbama Zakona o radu, a suprotni odredbama sistemskog Zakona o lokalnoj samoupravi i Zakona o zaradama u javnom sektoru, pa su kao takvi izazvali haos u pravnom sistemu Crne Gore i znatno doprinijeli nelikvidnosti većine opština.
Iz ZOCG su objasnili da bi se predloženom dopunom člana 181 Zakona o radu izbjegla kolizija tog propisa sa sistemskim Zakonom o lokalnoj samoupravi, tako što bi se obezbijedila neposredna primjena odluka o zaradama lokalnih parlamenata, a ne kolektivnog ugovora.
Kolektivni ugovor, kako se navodi u inicijativi, reguliše zakonski minimum prava, a skupštinskom odlukom, koja se u sadržinskom smislu usklađuje sa Zakonom o zaradama zaposlenih u javnom sektoru i sa kolektivnim ugovorom, mogu biti utvrđena ista ili veća prava u odnosu na ona utvrđena kolektivnim ugovorom.
„Postojeće zakonsko rješenje dovodilo je do toga da opštine neposredno primjenjuju kolektivne ugovore derogirajući sopstvene odluke u periodu do sprovođenja skupštinske procedure njihovog usvajanja, te da vrše rebalans budžeta, uz dalju eskalaciju problema finansiranja svojih poslova“, kaže se u saopštenju.
Navodo se da se predloženom izmjenom člana 184 eksplicitno definiše nadležnost opština da zajedno sa sindikatom i Vladom potpiše jedinstveni granski kolektivni ugovor za državne organe i organizacije, lokalne službenike i namještenike zaposlene u organima lokalne samouprave, organima i službama lokalne uprave.
„Dopunom ovog člana predviđa se i nadležnost opština da budu potpisnice GKU za privredna društva čiji je osnivač ili većinski vlasnik jedinica lokalne samouprave.
Iz ZOCG su ocijenili da izostankom opština kao potpisnica tih ugovora, što je sada slučaj, povređuje se njihovo Ustavno pravo na lokalnu samoupravu, autonomiju i budžet.
„Kao i pravo na saradnju sa centralnim organima vlasti i izjašnjavanje po pitanjima koja ih se neposredno tiču, koja su propisana Evropskom poveljom o lokalnoj samoupravi i sistemskim Zakonom o lokalnoj samoupravi“, dodali su iz ZOCG.
Generalna sekretarka ZOCG Mišela Manojlović, u inicijativi koju će uputiti ministarki rada i socijalnog staranja Naidi Nišič, navela je da očekuje podršku Ministarstva kako bi se omogućilo opštinama da pregovaraju o zaradama i drugim primanjima zaposlenih u sistemu lokalne samouprave u skladu sa sopstvenim i budžetskim mogućnostima privrednih društava.
Ona je naglasila da su te mogućnosti vrlo različite od opštine do opštine, a u velikom broju slučajeva i upitne.
„Radi značaja pitanja koja se riješavaju ovom inicijativom, a naročito radi sprečavanja posledica koje izaziva primjena osporenog Granskog kolektivnog ugovora za komunalno stambenu oblast po likvidnost opštinskih privrednih društava, pa i samih opština iz istih razloga, molimo da joj date prioritet“, navela je Manojlović.
Iz ZOCG su kazali da je predloženo da se kolektivni ugovori usklade sa Zakonom u roku od tri mjeseca od usvajanja predloženih izmjena i dopuna.