Društvo

ŠTA JE NATALIJINA RAMONDA - SIMBOL DANA PRIMIRJA: Cvijet feniks predstavlja srpsku vojsku u Velikom ratu

Autor Ivana Lazić

Od 2012. godine Dan primirja u Prvom svjetskom ratu u Srbiji se obilježava kao državni praznik.

Izvor: MONDO/Predrag Vujić/Istorijski muzej Srbije/Tweet/Prirodnjački muzej u Beogradu

Danas je Dan primirja u Prvom svjetskom ratu, a kao zvaničan simbol nosi se cvijet Natalijina ramonda. On govori o srpskom narodu, iskušenjima koja je prošao tokom i posle Prvog svjetskog rata i o vaskrsnuću Srbije.

Natalijina ramonda je višegodišnja, zimzelena zeljasta biljka. Nije ljekovita. Ima snažno podzemno stablo. Visoka oko 10 centimetara, i može imati do pet cvjetova. Krunica joj je ljubičaste boje, a kao plod ima čahuru sa velikim brojem sitnih sjemena.

Otkriće i porijeklo imena

Botaničar Josif Pančić otkrio da cvijet ramonda postoji i raste i izvan Španije, područja na kom je otkrivena početkom 19. vijeka. Prema njegovim otkrićima, ramonda raste i na jugu Srbije, pa ju je stoga nazvao ramonda serbika.

Krajem 19. veka dvorski ljekar Obrenovića Sava Petrović primijetio je cvijet ramonda u okolini Niša. Ime Natalijina ramonda ponijela je po kraljici Nataliji Obrenović, inspirisano njenom lepotom.

Biolozi kažu da je Natalijina ramonda preživjela ledeno doba i danas naseljava područje centralnog Balkana.Može se naći u sjevernoj Grčkoj, Makedoniji, djelovima Srbije. Ima je i u Botaničkoj bašti u Beogradu, a najljepša je u proljeće, kada cvjeta. Stanište joj je u pukotinama krečnjačkih stijena na nadmorskoj visini od 350 do 2.150 metara, na Suvoj planini, u Sićevačkoj klisuri. Natalijina ramonda se nalazi na spisku retkih biljaka Evrope, a u Srbiji je zaštićena vrsta, kao prirodna retkost.

Biljka koja ima zapanjujuću sposobnost da "vaskrsava" i kada je potpuno osušena. Dovoljna je jedna kap vode da oživi. Zato je zovu i "cvijet feniks".

Navodno je 1928. botaničar Pavel Černjavski slučajno prosuo vodu na herbarijum u kome se nalazio osušeni cvijet Natalijine ramonde i ona je nakon toga oživela.

Simbol pobjede Srbije

Po ugledu na rusku georgijevsku lentu i britansku bulku - "popi", i Natalijina ramonda nosi simboliku pobjede.

Biljka je višestruke simbolike za srpski narod s obzirom na to da se i on, poput feniksa, uzdigao posle velikih gubitaka i kroz sva iskušenja u Velikom ratu izašao kao pobjednik. Ova biljka je endemska vrsta sa Kajmakčalana, gde se odigrala jedna od najvažnijih bitaka u Prvom svjetskom ratu, kada je srpska vojska 1916. godine odnela važnu pobjedu.

Zvaničan amblem za Dan primirja

Od 2012. godine Dan primirja u Prvom svjetskom ratu u Srbiji se obeležava kao državni praznik. Glavni motiv za amblem ovog praznika je cvijet Natalijine ramonde, iza koje se nalaze zelena i crna traka, što su boje Albanske spomenice.

Preporuka je da se ovaj amblem nosi na reveru u nedelji koja prethodi prazniku, kao i na sam dan praznika.