Saradnja počela 2009. potpisivanjem radnog aranžmana o uspostavljanju operativne saradnje sa Upravom policije.
Ministarstvo unutrašnjih poslova (MUP) ima kontinuiranu i dobru saradnju sa Evropskom agencijom za obalsku i graničnu stražu (Fronteks), saopšteno je iz MUP-a.
Oni su rekli da je saradnja granične policije Crne Gore sa Fronteksom počela 2009. godine potpisivanjem radnog aranžmana o uspostavljanju operativne saradnje sa Upravom policije.
Navodi se da su, 2016. godine uspostavljene Fronteks koordinacione tačke na četiri drumska granična prelaza granični prelaz (GP) Sukobin, Božaj, Kula i Dobrakovo, na kojima su, u svojstvu policijskih posmatrača, radno angažovani eksperti iz država članica Evropske unije (EU).
Dodaje se da su na isti način koordinacione tačke formirane i na vazdušnim GP Aerodrom Podgorica i Aerodrom Tivat.
Iz MUP-a su kazali da je nakon toga, 15. juna 2020. godine potpisan sporazum između EU i Crne Gore o aktivnostima koje sprovodi Fronteks u Crnoj Gori.
Dodaje se da su na osnovu tog sporazuma uspostavljene nove aktivnosti - zajednička operacija na kopnu– Joint Operation Montenegro Land (na GP Debeli Brijeg) i zajednička operacija na moru - Joint Operation Montenegro Sea.
Objašnjava se da je sporazum predvidio angažovanje Fronteksovih službenika sa mogućnošću primjene policijskih ovlašćenja na granici Crne Gore sa EU.
Navodi se da se u skladu sa tim, koordinacija operativnim aktivnostima na međunarodnom nivou vrši od Međunarodnog koordinacionog centra Frontex-a (International Coordination Center – ICC) sa sjedištem u Varšavi.
Ističe se da je u tom centru prisutan i predstavnik Sektora granične policije Crne Gore u svojstvu ICC koordinatora, dok je na nacionalnom nivou, za koordinaciju uspostavljen Lokalni koordinacioni centar sa sjedištem u Koordinacionom centru Sektora granične policije u Podgorici.
Iz MUP-a su rekli da su od maja, zbog objektivnih potreba s kojima se granična policija suočava tokom ljetnje turističke sezone, aktivnosti ICC koordinatora nastavljene u kontinuitetu, ali uz izvršavanje preuzetih obaveza putem onlajn /online/ komunikacije sa ICC centrom u Varšavi i drugim pripadnicima operativnog tima.
“S tim u vezi, u pitanju je privremeno neupućivanje službenika u sjedište Fronteksa do oktobra, kada je planirano ponovno upućivanje i prisustvo našeg predstavnika u ICC centru, Varšava”, kaže se u saopštenju.
U MUP-u su istakli da to nije negativno uticalo na koordinaciju zajedničkom operacijom.
“Imajući u vidu da se ista vrši iz Koordinacionog centra, u okviru kojeg je uspostavljeno svojevrsno funkcionisanje operativnog dežurstva Sektora granične policije na centralnom nivou, po sistemu 24/7”, dodaje se u saopštenju.
Iz MUP-a su naveli i da je zajednička operacija na kopnu - Joint Operation Montenegro Land započela 15. jula 2020. godine i definisana je posebnim Fronteks Operativnim planom.
Dodaje se da se aktivnosti službenika Fronteksa na GP Debeli brijeg odnose na svakodnevnu podršku lokalnoj policiji prilikom vršenja granične kontrole.
“A najznačajnija je saradnja po pitanju falsifikovanih dokumenata (falsifikovane ili tuđe putne isprave, kao i falsifikovane vize EU, dozvole boravka), gdje se sa kolegama iz FRONTEX-a vrše provjere preko njihovih nacionalnih baza podataka ili Centara za saradnju policije i carine EU”, navodi se u saopštenju.
Kako se dodaje, intenzivna je i saradnja na suzbijanju ilegalnih migracija, prevenciji krijumčarenja narkotika i oružja, kao i detekciji i sprečavanju ostalih vidova prekograničnog kriminala.
Iz MUP-a su rekli da je zajednička operacija na moru – Joint Operation Montenegro Sea započela 16. oktobra 2020. godine i takođe je definisana posebnim Fronteks Operativnim planom.
“Aktivnosti na moru sprovode se elektronskim nadzorom operativnog područja iz vazduha, kao i stalnim raspoređivanjem službenika FRONTEX-a na GP Luka Bar, koji se shodno operativnim potrebama angažuju i na lučkim graničnim prelazima - GP Kumbor - Porto Novi i GP Luka Kotor”, rekli su iz MUP-a.
Oni su naveli da se nadzor granice na moru iz vazduha, vrši Fronteksovom letjelicom, kao i helikopterima italijanske Guardia di Finanza-e.
Na taj način, kako se dodaje, unaprijeđen je elektronski nadzor državne granice na moru sa situacionom slikom u realnom vremenu koje letjelice šalju Koordinacionom centru i ICC-u.
Iz MUP-a su rekli da je u maju potpisan novi sporazum između Crne Gore i EU o aktivnostima koje sprovodi Fronteks u Crnoj Gori.
Dodaje se da je taj sporazum usaglašen sa novom EU regulativom i predviđa mogućnost da Fronteks angažuje svoje službenike sa izvršnim ovlašćenjima na bilo kom dijelu teritorije Crne Gore, a ne samo na granici sa EU, kao što je to bilo do sada. “Novim sporazumom je u završnim odredbama predviđena privremena primjena sporazuma od 1. jula, do završetka internih pravnih procedura obje strane potpisnice potrebnih za njegovo stupanje na snagu”, pojasnili su iz MUP-a.
Dodaje se da je s tim u vezi, Sektor granične policije već u junu inicirao proširenje zajedničke operacije JO Montenegro Land za ovu godinu.
Iz MUP-a su rekli da je u tom cilju, od 4. do 7. jula realizovana posjeta delegacije Fronteksa u okviru koje su zajedno sa predstavnicima Sektora granične policije razmatrana sva pitanja bitna za proširenu operaciju.
“Delegacija je upoznata sa našom problematikom i u načelu je postignut dogovor oko buduće saradnje”, kaže se u saopštenju.
Kako se dodaje, tokom službene posjete, delegacija Fronteksa je izvršila obilazak relevantnih graničnih prelaza, kao i stanica granične policije u čijoj je nadležnosti nadzor „zelene granice“ (granična kontrola područja van graničnih prelaza).
“Upravo je akcenat i bio na nadzoru državne granice i planiranju budućih mješovitih patrola koje bi činili crnogorski policijski službenici i službenici Fronteksa”, navodi se u saopštenju MUP-a.
Oni su rekli da su dalji koraci izmjena operativnog plana za predmetnu zajedničku operaciju u kom će detaljno biti opisan i isplaniran način saradnje - zona operacije, broj i profili službenika Fronteksa, materijalno-tehnička sredstva, koordinacija i članovi tima.