RASTURANJE KOKAINA: Grupe sa Zapadnog Balkana su u “PREMIJERNOJ LIGI KRIMINALA”

Kokain je jedna od najpoželjnijih dobara za kriminalce sa Zapadnog Balkana. Izvještaj pokazuje kako se grupe iz regiona bave finansiranjem, transportom i distribucijom velikih količina kokaina koji se iz Južne Amerike dostavlja u Evropu, piše Standard.

Dobri kontakti s lokalnim kriminalnim grupama i pristup kokainu na izvoru, u kombinaciji s njihovim prisustvom u većim evropskim lučkim gradovima, znači da kriminalne grupe sa Zapadnog Balkana mogu kontrolisati snadbjevanje kokainom. To im omogućava da snize cijene, prenose ušteđevinu potrošačima, pruže dobar kvalitet po fer cijeni i na taj način nokautiraju konkurenciju. Zahvaljujući ovom poslovnom modelu, neke kriminalne grupe sa Zapadnog Balkana sada su u “premijernoj ligi kriminala”.

Kako se navodi u pomenutom izvještaju, grupe iz regiona su moderne, dinamične i preduzetnički nastrojene, pokazuju sposobnost da se prilagode i prihvate inovacije, koriste tehnologiju u svoju korist. Većina kriminalnih grupa sa Zapadnog Balkana obavlja svoje poslove u žarištima van regiona (na primjer, korištenjem enkriptovanih formi komunikacije; istraživanjem novih ruta i načina krijumčarenja, poput ’narko-aviona’ kojima se prenosi droga; pranjem novca putem kriptovaluta, kroz ofšor zone nazad u njihove zemlje porijekla), piše Standard.

Oni su navodno odgovorni za finansiranje, transport i distribuciju velikih količina kokaina koji se prenosi iz Južne Amerike u Evropu. Njihova sposobnost da rade sa lokalnim kriminalnim grupama i imaju pristup kokainu na izvoru, u kombinaciji sa prisustvom u velikim evropskim lučkim gradovima, znači da će biti u stanju da kontrolišu nabavku kokaina od izvora do krajnjeg cilja.

Kako prenosi Standard, prve indikacije, prema otvorenim izvorima informacija, postojanja veza između mafija u istočnoj Evropi i kolumbijskih kartela pojavile su se 2001. godine. Te godine, tri Albanca uhapšena su u okviru operacije „Journey“ (Putovanje), dvogodišnje multinacionalne akcije DEA protiv krijumčarenja droge morskim putem u Kolumbiji. Iste godine otkrivena je prva kriminalna grupa koja se bavila trgovinom kokainom u Albaniji. Policija je uhapsila šest članova ove organizacije, uključujući dvije osobe koje su u to vrijeme radile u kancelariji tužilaštva u Tirani. Operacija „Putovanje“ potvrdila je da je ova grupa imala kontakte sa kartelom Medeljin u Kolumbiji još od 1999. godine i da je dio svjetske mreže trgovine kokainom. Ova veza se, prema navodima izvještaja, može objasniti činjenicom da albanska mafija ima bliske odnose sa italijanskom, koja ima tradicionalne odnose sa kolumbijskim kartelima.

“Smatra se da je glavna akcija počela oko 2008/09. godine, kada se Darko Šarić uključio u trgovinu drogom iz Latinske Amerike u Evropu. Šarić je prvi put privukao pažnju 2009. godine kada je urugvajska policija, djelujući po prijavi američkih i srpskih službi za borbu protiv droge, na rijeci La Plata koja razdvaja Urugvaj i Argentinu zaplijenila jahtu koja je krenula ka Evropi sa tovarom od preko dvije tone kokaina”, navodi se u pomenutom izvještaju.

Nakon toga, 490 kilograma kokaina – pakovanog u raznobojne balone, pronađeno je u kući u Buenos Airesu koja je bila povezana sa Šarićevom grupom. Kako tvrdi Kemp, Šarić je, po svemu sudeći, imao dobre kontakte sa kolumbijskom grupom Los rastrohos (Los Rastrojos) koju je vodio Vilber „Soap“ Varela, a koji je ubijen u Venecueli 2008. godine. Neki Šarićevi saučesnici koji su uhvaćeni priznali su da je Šarićeva mreža prevozila drogu iz Kolumbije, Urugvaja i Brazila u istočnu Evropu . Ovo je bio samo vrh ledenog brijega u, ispostaviće se, višemilionskom poslu koji je Šariću donio nadimak „kralj kokaina“. Dvije godine kasnije, u aprilu 2011, policija je u Urugvaju zaplijenila pošiljku od dvije tone kokaina koja je stigla iz Kolumbije i koja je bila namijenjena Evropi. Uhapšen je jedan državljanin Srbije. Godine 2008/09, otprilike u isto vrijeme kada je Šarić stvarao sebi uporište u Latinskoj Americi,

Arber Čekaj, Albanac, ušao je u Ekvador i osnovao firmu za trgovinu bananama. Ovo se pokazalo kao plodan biznis, pošto je za samo nekoliko godina Čekaj postao najveći diler droge u Albaniji, koristeći isporuke banana u Evropu za krijumčarenje droge. Drugi su ubrzo pratilij primer Šarića i Čekaja, a zaplijene, hapšenja i vijesti ukazuju na sve veći angažman ljudi sa zapadnog Balkana u trgovini kokainom iz Latinske Amerike.

Kako prenosi Standard, Većina kokaina koji se iz Latinske Amerike doprema u Evropu skladišti se u kontejnerima na velikim brodovima. I zaista, 90 odsto kokaina koji ulazi u Evropu dolazi u kontejnerima, koji se nalaze na velikim trgovačkim brodovima koji pristaju u lukama kao što su Antverpen, Alhesiras, Avr, Roterdam i Hamburg. Pošiljke kokaina obično se stavljaju u kontejnere sa svježim voćem (posebno bananama), kao i smrznutom voćnom pulpom iz Kolumbije i Ekvadora. Paketi droge se navodno umotavaju u ugljenik kako ne bi bili otkriveni. Budući da takve pošiljke sadrže lako kvarljivu robu zbog čega je brzina od velike važnosti, na ulaznim lukama ima manje kontrole. Ponekad se droga krije u kontejnerima na farmi koja proizvodi poljoprivredne proizvode, ponekad na putu do luke, a ponekad u luci.

“Na odredištu se saučesnicima saopštava serijski broj kontejnera u kome se nalazi kokain, droga se uzima i postavljaju se lažne plombe na vrata kontejnera kako bi prikrili provalu. Činjenica da je to moguće ukazuje na visok stepen korupcije među pripadnicima obezbjeđenja u lukama, kako ulaznih tako i izlaznih. Tužioci spominju da karteli mogu da ponude carinskim službenicima između 500.000 i million američkih dolara kako pošiljka ne bi morala da prođe kontrolu”, precizira se u izvještaju.

Zaplijenjena količina kokaina u Evropi dostigla je istorijski maksimum. 2017. godine bilo je ukupno 104.000 zaplijena (uglavnom manjih količina), ukupno 140.4 tone. Količina zaplijenjena kokaina bila je 20 tona više u odnosu na prethodni zabeleženi rekord iz 2006. godine i dva puta veća u odnosu na količinu zaplijenjenu 2016. godine. Najveći dio kokaina zaplijenjenog u Evropi 2017. godine zabilježen je u Belgiji.

Čistoća kokaina na tržištu EU takođe je dostigla svoj najviši nivo u poslednjih deset godina. Od 2006. do 2008. godine više od polovine svih pošiljki droge kojima je Evropa krajnja destinacija, a kojima je presečen put u Atlantiku, krenule su iz Venecuele. Znatna količina droge dolazi direktno iz Kolumbije. Od ukupne količine kokaina koji uđe u Evropu, skoro 70 procenata rasturaju grupe povezanim sa kriminalnim grupama sa Zapadnog Balkana. Kao što je ranije napomenuto u vezi sa Šarićevom grupom, takođe postoji veza između kriminalnih grupa Zapadnog Balkana i Prve ekipe prestonice (PCC) koja švercuje kokain iz brazilske luke Santos u Zapadnu Evropu, uključujući luke u sjevernoj Evropi i Đoju Tauro, jednu od najvećih luka u Sredozemlju za koju se zna da se u nju infiltrirala ‘Ndrangeta.

Droga se transportuje i na druge načine. Mali teret se šalje po kuririma koji putuju komercijalnim letovima u Evropu. Izgleda da je metoda čarter letova, ili takozvanih „narko-aviona“, relativno nova. U julu 2019. godine, Majkl Dokovič, državljanin Crne Gore albanskog porijekla, uhapšen je nakon što je zaplijenjeno 600 kilograma kokaina u privatnom avionu tipa „Galfstrim džet“ u Bazelu, u Švajcarskoj, koji je stigao iz Urugvaja. Njegova desna ruka, Pero ‘Pjer’ Šarac, takođe je uhapšen nakon što je 2018. godine tri puta odlazio u Južnu Ameriku, kako bi navodno organizovao isporuke kokaina. Ova operacija, poznata pod nazivom operacija „Familija“, piše Standard.