"I pored napora Vrhovnog suda da 2018. godine da kroz Pravilnik o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji utvrdi broj službenika i opis radnog mjesta, smatramo da je posebnu pažnju trebalo posvetiti kvalitetnijem i detaljnijem zakonskom rješenju..."
Služba za poslove sudskog obezbjeđenja nije formriana jer su propisi kojima je to regulisano neprecizni u definicijama službenika, njihovih ovlašćenja i svojstava kao i nadležnosti predsjednika svih sudova, zbog čega su ostala nerealizovana u praksi.
To su "Vijestima" odgovorili iz Vrhovnog suda, objasnivši da Zakon o sudovima iz 2015. godine propisuje poslove obezbjeđenje lica, imovine i objekata sudova u odredbama člana 68 do 73.
"Propisano je, između ostalog, da se u Vrhovnom sudu može formirati Služba za poslove sudskog obezbjeđenja za sve sudove. S tim u vezi, predviđeno je organizovanje poslova obezbjeđenja, odnosno uslovi za obavljanje poslova, ovlašćenja lica koja obavljaju poslove, nabavku oružja, službenu legitimaciju i uniformu, kao i zajedničko obezbjeđenje u zgradi u kojoj je smješteno više sudova ili sudova i državnih tužilaštava. Međutim, navedena rješenja su neprecizna u definicijama službenika, njihovih ovlašćenja i svojstava kao i nadležnosti predsjednika svih sudova, zbog čega su ostala nerealizovana u praksi", kazali su oni.
Objašnjavaju da su zbog toga Vrhovni sud i Ministarstvo unutrašnjih poslova - Uprava policije, potpisali Sporazum o obezbjeđenju uslova za nesmetan rad sudova i održavanje reda 15. oktobra 2015. godine, ali i da ih policija obezbjeđuje po isteku sporazuma.
Saglasno tom Sporazumu, osim objekata Ustavnog, Vrhovnog i Apelacionog suda, zatim Višeg suda u Podgorici i Višeg suda u Bijelom Polju, koji se obezbjeđuju na osnovu člana 7 Odluke o određivanju lica i objekata koje obezbjeđuje Uprava policije policija je obavezna da obezbjeđuje i objekte u kojima je sjedište Upravnog suda i svih osnovnih sudova.
"Sporazum je bio zaključen na period od tri mjeseca i prestao da važi nakon isteka tog roka. Ipak, i nakon isteka važenja Sporazuma, nastavljena je saradnja sa Upravom policije, do pronalaska odgovarajućeg rješenja".
"I pored napora Vrhovnog suda da 2018. godine da kroz Pravilnik o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji utvrdi broj službenika i opis radnog mjesta, smatramo da je posebnu pažnju trebalo posvetiti kvalitetnijem i detaljnijem zakonskom rješenju, naročito u pogledu ovlašćenja za nošenje oružja, odgovornosti u sistemu obezbjeđenja kao i prirodi pravnog lica koje obavlja te poslove, ali i procjeni bezbjednosnih rizika, organu koji bi bio nadležan za obuku tih službenika i usvajanju standarda u oblasti zaštite, kao i na proceduru provjere lica koja bi obavljala poslove obezbjeđenja i stvaranju uslova za rad tih službenika i njihovo finansiranje", kazali su oni odgovarajući na pitanja "Vijesti" što su do sada učinili da formiraju sudsku policiju.
Oni dodaju da, s obzirom na to da se u najvećem broju zgrada u kojima su smješteni sudovi nalazi i Državno tužilaštvo, postavlja se, kao otvoreno pitanje - da li sudska i tužilačka policija treba da budu nezavisne ili jedinstvene pravosudne policije.
"A to dalje otvara pitanje - koji organ bi bio nadležan za rukovođenje policijom?"
"Podsjećamo da su se Vrhovni sud, Vrhovno državno tužilaštvo i Vlada Crne Gore usaglasili povodom iniciranja Izmjena i dopuna Zakona o sudovima, na Sjednici za vladavinu prava održanoj 2020. godine, ali nam još uvijek nije poznato da li je Radna grupa za izmjene Zakona o sudovima utvrdila tekst izmjena u tom pravcu, niti su ikada opredijeljena sredstva za funkcionisanje pomenute Službe.
Napominjemo i da je tokom 2018. godine izrađen Izvještaj o procjeni infrastrukture pravosudnih organa. Formiran je skup podataka koji su analizirani i prikazani u cilju utvrđivanja kratkoročnih, srednjoročnih i dugoročnih rješenja u okviru projekta „Podrška Evropske unije vladavini prava Crne Gore“ (EUROL II), a u skladu sa evropskim zakonima, standardima i normativima.
Takođe, paralelno sa vođenjem razgovora na nacionalnom nivou, inicirana je i saradnja sa Ambasadom Sjedinjenih Američkih Država u Podgorici, povodom angažovanja ekspertske podrške za uspostavljanje pomenute službe, a koja bi tekla paralelno sa izmjenom Zakona o sudovima", kazali su Vijestima iz Vrhovnoh suda.
Pojašnjavaju i da su razgovori na tu temu nastavljeni i 2022. godine - sa pravnim savjetnikom u toj ambasadi SAD, i da je na sastanku održanom početkom oktobra prošle godine dogovorena podrška da se osim pitanja bezbjednosti zgrade i uključivanja sudske strane, obezbjede i depoziti koji se nalaze u sudovima:
"Kao što su oduzeti gotovinski novac, hartije od vrijednosti, narkotici, oružje, eksplozivne materije i sl., a koji se po trenutno važećem zakonu moraju čuvati do pravosnažne presude. Ovdje posebno ističemo činjenicu da bi u skladu sa Zakonom o državnoj imovini i katastru, privremeno oduzeti predmeti trebalo da su čuvaju od strane Uprave za državnu imovinu i katastar, a ne u sudovima".
Istakli su i da je početkom oktobra prošle godine održan je zajednički sastanak predstavnika Vrhovnog suda, Ministarstva pravde, Ministarstva unutrašnjih poslova i Vrhovnog državnog tužilaštva, na kojem je dogovoreno da se sprovede bezbjednosna procjena za pravosudne organe, kako bi se konačno definisalo najbolje rješenje za bezbjednost zgrada sudstva i tužilaštva.
"Dakle, u prethodnom periodu, Vrhovni sud Crne Gore sproveo je više kompleksnih aktivnosti na polju unaprijeđenja infrastrukture sudova, kao i poboljšanja bezbjednosti za zaposlene u sudovima i građane koji pristupaju sudovima. Posljednja takva aktivnost realizovana je u januaru 2022. godine, kada je na inicijativu Vrhovnog suda, a u postupku ažuriranja Jedinstvene liste prioritetnih infrastrukturnih projekata predviđena izgradnja tri nove zgrade: za Vrhovni sud Crne Gore, Osnovni sud u Podgorici i Osnovni sud u Baru. Ovi sudovi odabrani su prema preliminarnim bezbjednosnim procjenama. Vlada Crne Gore usvojila je Informaciju o ažuriranju Jedinstvene liste prioriteta infranstrukturnih projekata sa uvrštenim objektima, i procijenjenom vrijednošću od 12.304.000.000 eura (12 miliona 304 hilljade eura), nakon čega su sudovi upućeni da izrade projektnu dokumentaciju", kazali su iz Službe za odnose sa javnošću Vrhovnog suda.